Sự phát triển của công nghệ xác thực

07:00 | 17/06/2022 | CA CÔNG CỘNG

Khi nhắc đến xác thực phần lớn người dùng đều nghĩ đến mật khẩu và các vấn đề bảo mật mà mật khẩu đã tạo ra trong việc xác thực định danh. Tuy nhiên, mật khẩu chỉ là công nghệ xác thực đầu tiên và phổ biến nhất hiện nay. Đi cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, công nghệ xác thực cũng có lịch sử phát triển hơn 60 năm đầy ấn tượng.

Năm 1961: Mật khẩu

Cha đẻ của là nhà khoa học máy tính huyền thoại người Mỹ Fernando J. Corbató. Trong suốt sự nghiệp, Corbato đã góp phần tạo ra nhiều tiến bộ quan trọng trong lĩnh vực khoa học máy tính. Đáng chú ý nhất trong các phát kiến của ông là mật khẩu.

Năm 1961, Viện Công nghệ Massachusetts (Massachusetts Institute of Technology – MIT) Hoa Kỳ vận hành một Hệ thống chia sẻ thời gian máy tính (Compatible Time-Sharing System - CTSS) cho phép các sinh viên và nhà nghiên cứu chia sẻ các máy tính. Tuy nhiên, Fernando J. Corbató nhận thấy bất kỳ người dùng CTSS nào cũng có thể truy cập vào tệp của người dùng khác, đây là đểm yếu nghiêm trọng của hệ thống. Do đó, Corbató thực hiện một chương trình mật khẩu thô sơ cho CTSS. Điều này giúp CTSS được ghi nhận là hệ thống máy tính đầu tiên sử dụng mật khẩu. Sự ra đời của mật khẩu cho phép các nhà phát triển làm việc trên các hệ thống máy tính dùng chung thông qua tài khoản riêng của mình. Trong tài khoản này, họ có thể tùy ý lưu trữ và sao lưu dữ liệu của mình một cách hoàn toàn bảo mật.

Những năm cuối thập niên 1960: mã hoá mật khẩu

Công nghệ xác thực bằng mật khẩu sớm phải đối mặt với các vấn đề: an toàn khi lưu trữ mật khẩu dạng bản rõ, đối sánh mật khẩu của người dùng với hệ thống để cấp quyền truy cập… May mắn, các vấn đề trên đã được giải quyết bởi nhà mật mã học người Mỹ Robert Morris.

Trong thời gian làm việc tại Bell Labs, Morris đã có những đóng góp nền tảng cho Unix, bao gồm một kế hoạch mã hóa mật khẩu để xác định hàm băm của mật khẩu để xác thực người dùng. Về cơ bản, chương trình đã sử dụng một hàm dẫn xuất khóa, hàm này tính toán một giá trị bí mật dễ tính toán theo một hướng nhưng cực kỳ khó bẻ khóa theo hướng ngược lại. ‍

Thập niên 1980: Mật khẩu động

Kéo theo sự phát triển của công nghệ là những yếu kém của mật khẩu ngày càng bộc lộ nhiều hơn. Người dùng thường lựa chọn các mật khẩu dễ đoán hoặc sử dụng cùng mật khẩu trên các dịch vụ, thiết bị. Khi máy tính ngày càng tạo ra với sức mạnh tính toán cao hơn, tin tặc có thể xây dựng các chương trình dò quét mật khẩu. Để chống lại điều này, các nhà khoa học đã đưa ra một định nghĩa mới: mật khẩu động.

Các mật khẩu thay đổi dựa trên các yếu tố như thời gian, vị trí hoặc cập nhật mật khẩu vật lý. Mật khẩu động loại bỏ mọi nguy cơ tấn công phát lại (replay attack) và rủi ro từ việc người dùng sử dụng chung một mật khẩu. Security Dynamics Technologies, Inc là công ty đầu tiên tạo ra phần cứng FOB với mật khẩu dùng một lần để xác thực.

Hai giao thức mật khẩu động được giới thiệu là: OTP dựa trên thời gian (Time-based one-time password) và OTP dựa trên HMAC (HMAC based one-time password).

Những năm cuối thập niên 1990: Cơ sở hạ tầng khoá công khai

Một trong những tác động dẫn tới sự thay đổi của lịch sử xác thực mật khẩu là sự phổ biến của Internet và ra đời của các tiêu chuẩn, điển hình là World Wide Web. Với việc các dữ liệu được hiển thị trực tuyến ngày càng nhiều, việc tăng cường xác thực để biết chính xác ai đang truy cập trở thành điều bắt buộc.

Năm 1986, một số cơ quan chính phủ Hoa Kỳ (bao gồm cả NSA) và 12 công ty quan tâm đến máy tính đã phát triển các thông số kỹ thuật cho truyền thông mạng an toàn. Ban đầu nó được đặt tên là giao thức SP4 và cuối cùng được đổi tên thành giao thức bảo mật tầng giao vận (Transport Layer Security protocol - TLS).

Vào cuối những năm thập niên 1990, Taher Elgamal - một kỹ sư tại Netscape - đã phát triển giao thức Lớp cổng bảo mật (SSL) ban đầu, bao gồm các khóa và xác thực máy chủ. Cuối cùng, cấu trúc chính thức đã được bổ sung để xác định cụ thể cách tạo, lưu trữ và phân phối chứng chỉ số.

Thập niên 2000: xác thực đa yếu tố và đăng nhập một lần

Công nghệ xác thực đa yếu tố (Multi-Factor Authentication- MFA) dựa trên phần cứng (Hardware-Based 2FA) trở nên phổ biến từ đầu những năm 2000. Đại diện cho hình thức xác thực này là các khoá phần cứng có màn hình hiển thị mã OTP hoặc các thẻ thông minh có gắn chip. Tuy nhiên, công nghệ này nhanh chóng bộc lộ nhiều nhược điểm liên quan đến trải nghiệm người dùng, cũng như những khó khăn vì mặt chi phí khi triển khai.

Cùng thời gian này, công nghệ đăng nhập một lần (Single Sign-on - SSO) được xem là một tiến bộ lớn nhưng cũng gây tranh cãi. SSO được hình thành từ ý tưởng rằng người dùng về cơ bản không đáng tin cậy với mật khẩu của họ. Với SSO, bên thứ ba đáng tin cậy xác minh rằng người dùng là chính họ để các trang web riêng lẻ không phải xác minh từng thông tin xác thực. Người dùng đăng nhập vào một trang web và trang web đó sẽ kiểm tra xem nhà cung cấp SSO đã xác thực họ chưa. Nếu không, nó sẽ nhắc họ đăng nhập; nếu nó nhận ra chúng, nó sẽ cấp cho chúng quyền truy cập. Tuy nhiên, một vấn đề bảo mật lớn của công nghệ này là liệu nhà cung cấp SSO có đủ bảo mật để bảo vệ mật khẩu và quá trình đăng nhập của người dùng hay không.

Những yếu điểm này thôi thúc công nghệ xác thực phải có bước tiến mới trong tương lai.

Thập niên 2010: Sinh trắc học

Sinh trắc học (Biometric) sử dụng các đặc điểm sinh học như vân tay, khuôn mặt, mống mắt… để xác thực người dùng. Trước thập niên 2010, công nghệ xác thực này đã được biết đến, tuy nhiên, nó chỉ được sử dụng cho các nhân viên an ninh chuyên nghiệp. Năm 2011, điện thoại Android Motorola ATRIX là thiết bị di động đầu tiên có tính năng quét vân tay. Apple đi sau thời đại với công nghệ Touch ID. Đến năm 2017, Apple đã có bước đột phá với công nghệ FaceID, tính năng quét khuôn mặt với 30.000 điểm hồng ngoại.

Công nghệ cung cấp mức độ bảo mật cao hơn, tiện lợi hơn so với các phương pháp truyền thống.

Thập niên 2020: Xác thực không mật khẩu

Vào cuối những năm 2010, xác thực không mật khẩu (Passwordless authentication) đã bắt đầu đầu được biết đến. Tuy nhiên, mãi cho đến những năm đầu thập niên 2020, công nghệ này mới được ứng dụng cho nhiều nền tảng. Khác với xác thực dùng mật khẩu, xác thực không mật khẩu không yêu cầu người dùng phải tạo, nhớ, nhập mật khẩu một cách thủ công bất tiện và phức tạp. Thay vào đó, với xác thực không mật khẩu, người dùng sẽ sử dụng khoá xác thực (khoá vật lý, ứng dụng khoá ảo trên smartphone) sau đó kích hoạt khoá bằng sinh trắc học để xác thực.

Xác thực không mật khẩu được xem là xu hướng công nghệ lớn, tất yếu của tương lai bởi những lợi ích vượt trội trong tăng cường hiệu quả bảo mật, nâng cao trải nghiệm người dùng và tiết kiệm chi phí vận hành doanh nghiệp.

Tính đến năm 2022, xác thực không mật khẩu được xem là xu hướng lớn tất yếu tạo nên tương lai cho xác thực mạnh an toàn khi hầu hết các tập đoàn lớn trên thế giới đều phát triển, sử dụng công nghệ này như Apple, Microsoft, Samsung, Amazon,…

Trí Công

(Tổng hợp)

‹ › ×

Tin liên quan

Công nghệ xác thực bằng tai sắp đi vào thực tế

14:50 | 31/03/2016

Thay vì việc sử dụng vân tay hay võng mạc, tới đây bằng việc sử dụng tai nghe chuyên dụng, người dùng có thể xác thực chiếc điện thoại thông minh của mình.

Bảo mật trong giao dịch sử dụng công nghệ xác thực OTP

15:34 | 19/07/2011

Nhu cầu giao dịch, trao đổi thông tin trên các mạng truyền thông ngày càng tăng, đòi hỏi các dịch vụ đảm bảo tính an toàn cho tài khoản người dùng cũng phải phát triển phù hợp. Một trong những công nghệ đáp ứng yêu cầu đó là Mật khẩu dùng môt lần (One - time password - OTP).

Xây dựng Hệ sinh thái xác thực không sử dụng mật khẩu Make in VietNam

13:00 | 14/07/2022

“Hệ sinh thái xác thực không mật khẩu tập trung vào giải quyết một vấn đề hẹp là: xác thực người dùng. Tuy là vấn đề hẹp, nhưng lại mang ý nghĩa rất lớn, bởi xác thực là bước đầu tiên người dùng tương tác để sử dụng sản phẩm dịch vụ số”. Đây là nhận định của ông Nguyễn Huy Dũng, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông tại Tọa đàm “Xác thực không mật khẩu Make in VietNam” do Công ty Cổ phần Dịch vụ An ninh mạng - VinCSS phối hợp với Tập đoàn IEC tổ chức vào chiều ngày 13/7.

Mô hình xác thực sinh trắc học đa nhân tố

09:00 | 02/02/2022

Hệ thống xác thực sinh trắc đa nhân tố sử dụng nhiều yếu tố sinh trắc khác nhau cho quá trình xác thực giúp khắc phục những nhược điểm của hệ thống xác thực sinh trắc học đơn nhân tố chỉ sử dụng một nhân tố sinh trắc đơn lẻ, đồng thời nâng cao độ an toàn, bảo mật cho hệ thống xác thực. Bài báo này sẽ trình bày về xác thực sinh trắc học đa nhân tố với các mô hình kết hợp các mức khác nhau (mức đặc trưng, mức điểm số, mức quyết định).

Hệ mật khóa công khai dựa trên các phần tử khả nghịch trong vành đa thức chẵn - IPKE

15:00 | 14/08/2019

Bài báo đề xuất một hệ mật khóa công khai dựa trên các phần tử khả nghịch trong một loại vành chẵn đặc biệt cùng một số phân tích về hiệu năng và khả năng bảo mật.

Apple, Microsoft, Google hợp tác thúc đẩy công nghệ không mật khẩu

10:00 | 27/05/2022

Công nghệ bảo mật không cần mật khẩu là bước đi mới an toàn đang được nhiều hãng công nghệ lớn trên thế giới ủng hộ. Mật khẩu giúp người dùng bảo vệ thông tin tài khoản, nhưng khi đòi hỏi về mức độ phức tạp ngày càng tăng, công cụ này trở nên khó nhớ và có thể phải cần tới những phần mềm chuyên dụng để lưu trữ thông tin.

Một số ứng dụng của Cơ sở hạ tầng khóa công khai sinh trắc

14:00 | 04/01/2010

Hiện nay, các ứng dụng của BioPKI - Cơ sở hạ tầng khoá công khai sinh trắc đã được nghiên cứu và triển khai thành công tại nhiều nước trên thế giới. Bài báo này giới thiệu một mô hình ứng dụng phổ biến là xác thực người dùng bằng dấu vân tay và một số phương pháp tích hợp sinh trắc học vào hệ thống PKI.

Tin cùng chuyên mục

Xây dựng Hệ thống định danh chuyển đổi số của Ban Cơ yếu Chính phủ

14:00 | 01/03/2024

Ngày 06/01/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ việc chuyển đổi số (CĐS) quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (gọi tắt là Đề án 06). Mục tiêu tổng quát của Đề án là ứng dụng Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về dân cư, hệ thống định danh và xác thực điện tử, thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chip điện tử trong công cuộc CĐS quốc gia một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp Chương trình CĐS quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đối với Ban Cơ yếu Chính phủ (CYCP), để thực hiện cải cách hành chính, chuyển đổi số mạnh mẽ, toàn diện, Ban đã thực hiện triển khai hệ thống định danh tập trung căn cứ theo Nghị định số 59/2022/NĐ-CP nhằm đảm bảo quá trình CĐS của Ban CYCP được thống nhất, đồng bộ, qua đó góp phần vào sự phát triển của các dịch vụ công toàn trình phục vụ các cơ quan Đảng, Nhà nước thực hiện CĐS thành công.

Công tác kiểm tra, đánh giá tình hình ứng dụng chữ ký số chuyên dùng chính phủ năm 2023

10:00 | 05/02/2024

Kiểm tra, đánh giá tình hình ứng dụng chữ ký số trong hoạt động của cơ quan nhà nước là công tác có ý nghĩa hết sức quan trọng, không thể thiếu, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước về lĩnh vực chữ ký số chuyên dùng Chính phủ. Thông qua kết quả kiểm tra, đánh giá của Đoàn công tác Ban Cơ yếu Chính phủ, bài báo sẽ cung cấp đến độc giả thực trạng tình hình ứng dụng chữ ký số chuyên dùng Chính phủ tại một số địa phương, đồng thời đưa ra những tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý, triển khai sử dụng, từ đó có biện pháp khắc phục, hướng dẫn, điều chỉnh bảo đảm đúng quy định, chặt chẽ và hiệu quả.

Phát hiện và ngăn chặn phần mềm gián điệp trên thiết bị Smartphone

07:00 | 11/01/2023

Hiện nay, trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng gia tăng cả về số lượng lẫn quy mô nhắm vào đối tượng là người dùng sử dụng Smartphone, các phương thức tấn công cũng vì thế được tin tặc thay đổi và phát triển với mức độ tinh vi hơn, đặc biệt là các phần mềm, ứng dụng độc hại được sử dụng để theo dõi, đánh cắp thông tin dữ liệu. Do đó, mỗi cá nhân nên trang bị những kỹ năng cần thiết giúp nhận biết và bảo vệ các thiết bị smartphone của chính mình. Để làm rõ điều này, bài báo sau đây sẽ cung cấp đến độc giả cách thức phát phát hiện phần mềm gián điệp dựa vào các dấu hiệu và một số tùy chọn để gỡ bỏ, ngăn chặn các cuộc tấn công độc hại.

Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba

15:00 | 12/09/2022

Hòa chung khí thế của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân chào mừng kỷ niệm 77 năm cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 02/9, chào mừng 77 năm ngày truyền thống ngành Cơ yếu Việt Nam (12/9/1945 - 12/9/2022), sáng ngày 12/9, Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin, Ban Cơ yếu Chính phủ đã long trọng tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba do Chủ tịch nước trao tặng.