Tham dự Hội thảo còn có đồng chí Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương; đồng chí Hoàng Trung Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội; các đồng chí Lãnh đạo các Bộ, Ban, ngành Trung ương và địa phương….

Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội thảo

Phát biểu tại Hội thảo, Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, thế giới ngày nay đang chứng kiến cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với sự phát triển bùng nổ của các công nghệ xuyên ngành thế hệ mới, mở ra một thời đại phát triển mới của loài người gắn với trí tuệ nhân tạo (AI), Internet kết nối vạn vật (IoT), cùng sự phát triển bùng nổ của nền kinh tế số. Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra cả cơ hội và thách thức to lớn đối với sự phát triển của mỗi quốc gia, dân tộc cũng như của mỗi cộng đồng, mỗi cá nhân, doanh nghiệp.

Các quốc gia trên thế giới đều có những đối sách khác nhau nhằm tận dụng được xu thế của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, như Chương trình “Công nghiệp 4.0” ở Đức, Sáng kiến “Cộng đồng Công nghiệp Internet” ở Mỹ... Hầu hết các nước phát triển và đang phát triển ở châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore đều đã đưa ra những chiến lược phát triển kinh tế số, thúc đẩy công nghiệp thông minh. Nhiều tập đoàn như Alibaba, Facebook, Amazon đã trở thành những người khổng lồ trong thương mại điện tử, mạng xã hội và có tác động lan tỏa, kết nối mạnh mẽ trong nền kinh tế toàn cầu.

Cùng với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, Chính phủ Việt Nam đặc biệt quan tâm xây dựng các cơ chế, chính sách phát triển công nghệ thông tin, đổi mới và ứng dụng công nghệ tiên tiến, tận dụng thời cơ của Cách mạng công nghiệp 4.0.

Thủ tướng cho biết, hiện nay, đa số các dịch vụ công ở nước ta đã chuyển sang trực tuyến (88%), trong đó hơn 10% đã ở mức độ 3 và 4. Hạ tầng, nhân lực và ứng dụng công nghệ thông tin được tập trung đầu tư; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư phát triển khoa học công nghệ, đưa vào vận hành các quỹ về phát triển, đổi mới công nghệ. Đến nay, Việt Nam đã cơ bản phủ sóng 4G với trên 4 nghìn trạm phát sóng và hơn 95% dân số được phủ sóng; khoảng 52 triệu người dùng Internet, chiếm 54% dân số (đứng thứ 5 ở châu Á - Thái Bình Dương) và khoảng 55% người Việt sử dụng điện thoại thông minh. Đây là một nền tảng quan trọng giúp Việt Nam nắm bắt nhanh chóng những thành tựu công nghệ mới.

Đặc biệt, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam luôn nỗ lực đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ, từng bước tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Số doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tăng gần gấp đôi, từ 1.800 năm 2016 lên trên 3.000 năm 2017. Cùng với khoảng 40 Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc tế đã hoạt động tại Việt Nam, các tập đoàn, ngân hàng lớn và các nhà đầu tư tích cực tham gia huy động, sử dụng nguồn lực tài chính lớn cho khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Một số doanh nghiệp Việt Nam đã rất thành công trong các ngành công nghệ thông tin, phần mềm, ứng dụng công nghệ số như FPT, DTT.... Năm 2017, Tập đoàn Viettel được xếp hạng đứng thứ 2 trong ASEAN và trong tốp 50 thương hiệu viễn thông lớn nhất thế giới với giá trị thương hiệu đạt 2,68 tỷ USD.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nêu lên những khó khăn, thách thức lớn đối với nền kinh tế Việt Nam. Nhiều ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày…  sẽ thay đổi công nghệ sản xuất theo hướng tự động hóa, rô-bốt hóa, ảnh hưởng đến việc làm của hàng triệu lao động. Nhiều cơ chế chính sách hiện hành chưa có tác động hỗ trợ, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển và chuyển đổi thông minh, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, chưa thích ứng với xu hướng phát triển công nghệ thông tin. Sự tiếp cận với công nghiệp thông minh còn thiếu tính kết nối và chưa có sáng tạo, đột phá. Trình độ công nghệ của nền kinh tế xuất phát điểm còn khiêm tốn, chưa đồng đều, nhiều ngành, lĩnh vực còn lạc hậu. Việt Nam sẽ phải đối mặt với nguy cơ tụt hậu ngày càng xa, dư thừa lao động trình độ thấp, nhập khẩu công nghệ lạc hậu, mất an toàn, an ninh thông tin; đồng thời chịu tác động nhiều mặt về văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh.

Tuy nhiên, Việt Nam có vị trí địa kinh tế thuận lợi, nằm ở trung tâm của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương phát triển năng động nhất thế giới, có qui mô và nhu cầu thị trường lớn, đa dạng và đang ở thời kỳ dân số vàng. Việt Nam cần vượt qua khó khăn thách thức, tận dụng được cơ hội của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư là một yếu tố then chốt quyết định sự phát triển thành công của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thủ tướng cũng nêu lên ba vấn đề mà các diễn giả, nhà khoa học cần tập trung thảo luận:

Một là, Việt Nam đang ở đâu? Cần tập trung đánh giá thực trạng của nền kinh tế Việt Nam trên phương diện ứng dụng công nghệ mới, phát triển công nghiệp thông minh, nhất là những tồn tại, hạn chế và khó khăn, thách thức; làm rõ những lợi thế của Việt Nam trong phát triển kinh tế số, nhất là về nguồn nhân lực và sự năng động, sáng tạo của khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp. 

Hai là, Thế giới đang làm gì? Thủ tướng đề nghị các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về phát triển kinh tế số, công nghiệp thông minh, đặc biệt là những nước có điều kiện tương đồng với Việt Nam như Trung Quốc và các nước ASEAN; trong đó nêu rõ những bài học kinh nghiệm và điều kiện áp dụng. Nhiều nước thành công nhưng cũng nhiều nước thất bại, kể các các nước đã phát triển và đang phát triển. Vì vậy, chúng ta cần nghiên cứu kỹ, phân tích cụ thể để tránh bài học thất bại, áp dụng bài học thành công.

Ba là, Việt Nam cần làm gì để phát triển thành công nền kinh tế số, công nghiệp thông minh? Trong đó tập trung đề xuất, kiến nghị cụ thể về chiến lược, định hướng và giải pháp phát triển kinh tế số, công nghiệp thông minh ở Việt Nam thời gian tới, trong đó chú trọng tính hiệu quả, khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế.

Thủ tướng đề nghị Ban Kinh tế Trung ương tổng hợp đầy đủ các ý kiến tại Hội thảo, để báo cáo trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư và gửi đến Chính phủ, các Bộ ngành chức năng để nghiên cứu, phục vụ cho quá trình rà soát, hoàn thiện pháp luật và các cơ chế, chính sách liên quan cũng như trong thực tiễn chỉ đạo điều hành.

Các đại biểu tham dự tọa đàm tại Hội thảo

Hội thảo Triển lãm quốc tế về Phát triển công nghiệp thông minh đã diễn ra một phiên Báo cáo chính vào buổi sáng, với chủ đề “Định hình và Phát triển nền sản xuất công nghiệp thông minh trong tương lai” và ba phiên hội thảo chuyên đề diễn ra vào buổi chiều: (1) Đổi mới các ngành sản xuất với công nghệ đột phá; (2) Thúc đẩy phát triển thương mại và dịch vụ trong kỷ nguyên số; (3) Phát triển đô thị thông minh.

Các đại biểu tham dự Hội thảo chụp ảnh lưu niệm

Tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ KHCN Phạm Đại Dương đã có bài tham luận quan trọng với chủ đề “Tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4”. Cùng với đó là nhiều bài phát biểu của các diễn giả đến từ các tổ chức, doanh nghiệp: ABB, Siemens, Schneider Electrics, FPT, Huawei, Samsung, VNPT, Mobifone... Trong các báo cáo, các diễn giả đã nêu lên tầm quan trọng của công tác bảo mật và an toàn thông tin. Nhiều diễn giả đánh giá, đây là vấn đề quan trọng nhất trong triển khai các giải pháp thông minh.

Song song với Hội thảo, là Triển lãm quốc tế giới thiệu các giải pháp công nghệ thông minh trong lĩnh vực Viễn thông, Năng lượng, Tự động hoá, Nhà thông minh, In ấn 3D...